Unix
UNIX TARİHİ
İşletim sistemi, bilgisayarın ana ve yan belleklerinin en verimli biçimde kullanılması, çevre donanımla bilgisayar arasındaki iletişimin sağlanması, işlemlerin ve iş akışının yönetilmesi, dosya sistemlerinin oluşturulması ve yönetilmesi, çeşitli hizmet ve uygulama programlarının çalıştırılmasını sağlayan bir programlar topluluğu olarak tanımlanabilir.
Her işletim sisteminin dogal olarak bir tarihçesi var. Fakat hiçbiri UNIX işletim sistemininki kadar ilgi toplamamiştir. Çünkü diger işletim sistemleri, büyük çogunlukla tek bir model bilgisayar sistemine bagimli olarak geliştirilmiştir. Donanim ömrünü tamamladiginda dogal olarak işletim işletim sistemi de devreden çikiyordu. Bazi firmalarin farkli modelleri arasinda yani işletim sisteminin devam ettigi görülmesine karşilik, farkli firmalarin donanimlarinda, kişisel bilgisayarlar hariç, ayni işletim sisteminin kullanildigina rastlanmamiştir. UNIX işletim sisteminin bu denli tercih edilmesinin temel nedeni olarak, donanima bagli kalmamasi ve bilgisayarlar arasinda taşinabilir özelliklere sahip olmasi gösterilebilir.
UNIX işletim sistemi, başlangiçta bir grup araştirmacinin sadece belirli bir amaci içim geliştirilmeye başlanmiştir. Bu amaç, yazilim geliştirilmesi için daha uygun ve daha iyi çevre koşullarinin saglanmasi idi. Aranilan işletim sistemi, özellikle çok karmaşik yapili yazilimlarda, programcinin gereksinimlerine yanit verebilecek tüm özellikleri kapsamaliydi.
UNIX'in tarihçesi 1960'lı yılların sonunda Bell laboratuvarı programcılarından Ken Thompson'un çalışmalarıyla başlamıştır. Thompson ve arkadaşları işletim sistemi Multics olan GE645 bilgisayarlarını kullanıyorlardı. UNIX işletim sisteminin ilk tasarımı 1961 yılında Ken Thompson, Dennis Ritchie ve R.H. Canaday tarafından geliştirilmeye başlandı. Thompson daha çok kütük sistemi, Ritchie ise aygıt kütükleri ile uğraştı. Bu aşamada işletim sistemi bir kaç kez denendi. Fakat kullanılmakta olan GE645 bilgisayarının laboratuvarda ömrünün tükenmesi üzerine çalışmalara son verildi.
1969' da Thompson uzay yolculuğu isimli bir proje geliştirdi. Projeyi önce Multics'de yazdı daha sonra GECOS işletim sistemi için fortran diline çevirdi. Bu program güneş sisteminin hareketi, gezegenler ve ayın görüntüsünün elde edilmesi gibi birçok işlemi yapabiliyordu.
Buna rağmen, donanımın yeterince uygun olmaması ve yüksek maliyetler nedeniyle programın GECOS modeli başarısız olmuştur. Bunun üzerine Thompson, o günün koşullarında görüntüleme işlemlerinin kusursuz sayıldığı PDP-7 bilgisayarını kullanmaya başladı. Üzerinde çalışılan bilgisayar sistemi uzay yolculuğu programı için ugun bir donanım olmasına karşılık, gelişmiş programları destekleyebilcek güçte bir işletim sistemine sahip değildi. Thompson bu eksikliği gidermek üzere PDP-7 assemblerinde bir işletim sistemi yazmaya koyuldu. Ortaya çıkan işletim sistemi çoklu değildi ve bu nedenle de 1970 yılında Brian Kernighan tarafıbdab UNIX olarak adlandırıldı.
PDP-7'nin UNIX işletim sisteminin günümüzdekilerden en önemli farki, tanimlarinin olmamasi ve çalişan dizin'e göre basit isimlerle her kütük isminin sisteme degişlen olarak tanitilmasidir. Buna ragmen yapisal olarak günümüz UNIX'inde oldukça yakin oldugu söylenebilir.
UNIX işletim sistemi bu kez 1971'de Ritchie tarafindan PDP-11 model bilgisayari üzerinde geliştirildi. UNIX'in bu modeli, öncesine oronla daha kullanişli idi.
UNIX'in başarisi, C programlama dilinin gelişimi ile oldukça yakin ilişkilidir. UNIX'in sonraki modelleri hep bu programlama dili ile yazilmiştir. UNIX işletim sistemi başlangiçta assembler ile yazilmasina karşilik, daha sonra Thompson'un B (imla hatasi yok :) ) dilinde ve 1973'de Ritchie tarafindan C dilinde yeniden yazilmiştir.
Bu işletim sisteminin assebler dili dişinda C ile yazilmasi, kuşkusuz UNIX'e ana karakteristigini oluşturan bazi özellikler kazandirmiştir. C programlama dili herhangi bir donanima bagli olmadigina göre, C ile yazilan UNIX işletim sisteminin de donanima bagli olmayacagi olgusu ortaya çikti. O halde UNIX sistemden sisteme taşinabilirdi.
1977'de PDP-11'e donanım olarak hiç benzemeyen Interdata 8/32 bilgisayar sistemlerinde UNIX denendi ve başarılı sonuçlar elde edildi.
UNIX 1977 yılına dek öncelikle üniversiteler ve araştırma kurumlarında kullanıldı. Ticari çevrelerde ise bir boşluk sözkonusuydu. Bu dönemlerde Bell laboratuvarlarına sahip AT&T firmasının lisans kullanımı konusundaki tutumu ticari gelişmeleri engellemiştir. AT&T 1981 yılından itibaren yeni lisans koşullarını duyurduktan sonra UNIX, ticari alana da girmeye başladı. UNIX'in bir ticari işletim sistemi olarak kabul edilmesi ancak 1983 yılından sonra olmuştur.
